Blog 6: Schaduw en zon, licht en donker
7 december '21
In een aantal blogposts vertelt Bart Janssen, landschapsarchitect bij de gemeente Ede, ons meer over de specifieke elementen van de gebiedsontwikkeling van dit unieke gebied, het World Food Center. In deze blog gaat Bart in op de klimaatverandering en welke consequenties dat heeft voor de inrichting van het World Food Center.
Schaduw en zon, licht en donker
“Voor de belangrijkste openbare ruimtes willen we altijd zorgen dat we twee routes aanbieden. Een in de zon en een In de schaduw”, zegt Bart Janssen. “In het voorjaar is de zonroute extra fijn en in de hete zomer juist de schaduwroute. We houden dus rekening met klimaatverandering. En dan heb je ook nog kleurgebruik. Zwarte klinkers zijn heel strak en modern, maar worden zomers verschrikkelijk heet.
Er zijn natuurlijk steeds meer hete dagen en s avonds gaat het dan die warmte weer uitstralen. Dus als het overdag dan de hele dag opgewarmd is, dan koelt het in zo’n wijk niet meer af. We moeten daarom toe naar beperkte verhardingen en lichtere kleuren die niet zo opwarmen. Voor zowel de buitenruimte als voor de gevels. En als je bijvoorbeeld een houten gevel maakt, dan helpt dat ook, want hout warmt veel minder snel op. Het klimaatadaptief maken van de wijk staat dus ook centraal.
Slimme schaduw en irrigatie
Dat betekent natuurlijk niet dat alles van hout wordt, maar dat betekent ook niet dat we alles in gestileerde ‘Zwarte Villa-stijl’ maken. Het wordt wat lichter. Ook groen speelt daarbij een belangrijke rol: groene gevels, groene daken en bomen op slimme plekken die wat schaduw geven. Deze uitgangspunten worden dan ook weer meegenomen In de ontwikkeling van de huizen en de gebouwen. Zo heeft de ontwikkelaar in het gebied, BPD, het eerste appartementsgebouw in de zogeheten ‘Veluwse proeftuin’ ontworpen met heel veel planten aan de buitenzijde en daar worden aparte irrigatie-trajecten voor ingebouwd op elke verdieping. Zo geven zelfs de wat hogere gebouwen nog een groen gevoel en betrekken ze de bewoners bij de natuur. Ook in de opzet van de bebouwing is rekening gehouden met klimaat: door de woningen dwars op de bosrand te plaatsen, kan via de binnentuinen en het landschappelijke raamwerk de koele lucht uit het bos het gebied in stromen.”
Verlichting
“Er zullen ook stukken In de buurt zijn waar geen verlichting is of minder licht is. Plekken waar ’s avonds eigenlijk niemand komt kunnen donker blijven. Dat is bijvoorbeeld bij de stormbaan. Sociale veiligheid is natuurlijk heel belangrijk maar dat betekent niet dat je overal grote bouwlampen op hoeft te zetten. Het kan ook met minder licht, of licht van een andere kleur. Er zijn systemen waarbij de verlichting van kleur verandert. Aan het begin van de avond is er dan wit licht en dan In de loop van de avond wordt het meer oranje. Dat is voor vleermuizen bijvoorbeeld veel beter. Dus dan pas je de lichtkleur wat aan en dan geef je de natuur weer meer ruimte.”